استوکیومتری بخشی از شیمی است که با نسبت مقدار عنصرها در ترکیب و ارتباط کمی میان مواد شرکت کننده در واکنش (واکنش دهنده ها و فرآورده ها ) سرو کار دارد.

به عبارت بهتر، با استفاده از استوکیومتری می توان میان مقادیر مواد شرکت کننده در واکنش یک ارتباط کمی برقرار کرد.

مول چیست ؟

به تعداد1023* 6.022  ذره از هر ماده، یک مول از آن ماده گفته می شود. این ذره می تواند اتم، مولکول و یا یون باشد و با نماد mol  نشان داده می شود .

اتم گرم، جرم یک مول اتم  برحسب گرم است.

مولکول گرم، جرم یک مول مولکول  برحسب گرم است.

انواع استوکیومتری

• استوکیومتری فرمولی
• استوکیومتری واکنش
• استوکیومتری مولی _جرمی
• استوکیومتری جرمی _جرمی
• استوکیومتری حجمی

در این مقاله به مفهوم استوکیومتری فرمولی می پردازیم.

می دانیم شیمیدانان برای یک ترکیب ناشناخته می توانند فرمول تجربی، فرمول مولکولی و حتی فرمول ساختاری تعیین کنند.

فرمول تجربی افزون بر نوع ، ساده ترین نسبت اتم های موجود در یک مولکول را مشخص می کند .

در حالی که فرمول مولکولی نوع و تعداد واقعی اتم ها را در مولکول های سازنده ی یک ترکیب مشخص می کند.

همچنین فرمول ساختاری افزون بر نوع ، تعداد اتم های هر عنصر ، شیوه ی اتصال آن ها به هم را در مولکول نشان می دهد.

پس در ابتدا برای یک ترکیب ناشناخته ابتدا باید فرمول تجربی تعیین شود .

تجزیه ی عنصری آن ترکیب در آزمایشگاه راه تعیین فرمول تجربی است . تجزیه عنصری روشی است که طی آن نوع عنصر های سازنده و درصد جرمی هر یک از آن ها در ترکیب یادشده معین می شود. با داشتن اطلاعاتی مانند نوع عنصرها و درصد جرمی هر یک از آن ها به سادگی و به ترتیب زیر فرمول تجربی یک ترکیب معین میشود :

1. جرم یا درصدهای جرمی عنصرهای وارد شده را با یک استوکیومتری ساده به مول تبدیل می کنیم .
2. برای بدست آوردن نسیت مولی عنصر ها ، عدد های به دست آمده را به کوچکترین شان تقسیم میکنیم .
3. اعدا حاصل را در صورت نیاز گرد میکنیم .
4. نماد شیمیایی عنصرها را نوشته اعداد مورد نظر را به صورت زیروند می نویسیم بدین ترتیب فرمول تجربی ترکیب مورد نظر بدست می آید.

جرم مولی فرمول مولکولی = جرم مولی فرمول تجربی  × X