خاک ترکیبی پیچیده از مواد معدنی، مواد آلی، آب و انواع مختلف زندگی است، درواقع کلیه ی خاک ها، چه آلوده و چه بدون آلودگی، بطور طبیعی شامل آلاینده هایی نظیر فلزات، یون های غیرآلی و نمک ها (مانند فسفات ها، کربنات ها، سولفات ها، نیترات ها) و بسیاری از ترکیبات آلی (مانند لیپیدها، پروتئین ها، اسیدهای چرب، هیدروکربن ها، الکل ها و…) است.
این ترکیبات عمدتا از طریق فعالیت میکروبی خاک و تجزیه ی گیاهان و حیوانات ایجاد می شوند؛ علاوه بر این، ترکیبات مختلف دیگری نیز از اتمسفر، از طریق بارش باران یا فعالیت باد، وارد خاک شده و آن را تحت تاثر قرار می دهند و زمانی که مقدار این آلاینده ها، از سطح طبیعی فراتر رود، آلودگی خاک تعریف می گردد.
چرا آلودگی خاک یک موضوع مهم است؟
از آنجا که خاک، پوشش زمین است، آلاینده ها علاوه بر تاثیری که بر رشد گیاهان و کیفیت موادغذایی بدست آمده از خاک دارند؛ می توانند با عبور از آن، به منابع آب زیرزمینی رسیده و کیفیت آب مصرفی ما را نیز تحت تاثیر قرار دهند.
عوامل اصلی ایجاد کننده ی آلودگی خاک
عوامل اصلی ایجاد کننده ی آلودگی خاک عبارتند از: عوامل طبیعی و عوامل انسانی.
عوامل طبیعی آلوده کننده ی خاک
فرآیندهای طبیعی می تواند منجر به تجمع مواد شیمیایی سمی در خاک شود؛ مانند تجمع پرکلرات به میزان بالا در خاک بیابان آتاکاما در شیلی، که این نوع تجمع، کاملاً مرتبط با فرآیندهای طبیعی در محیط های خشک می باشد.
عوامل انسانی آلوده کننده ی خاک
بیشترین احتمال آلودگی خاک، در مناطق مسکونی و مناطق صنعتی است. آلاینده های رایج در خاک های این مناطق، از طریق دفع نامناسب زباله ها، اسفاده از آفت کش ها، فرآورده های نفتی و … ایجاد می گردد.
نمونه هایی از آلاینده های خاک
آلاینده های متنوعی وجود داشته که می توانند خاک را مسموم کنند که در ادامه به نمونه هایی از رایج ترین و مشکل سازترین آلاینده های خاک می پردازیم:
سرب:
منابع اصلی تولید کننده ی این آلاینده عبارتند از: رنگ سرب، معادن، فعالیت های ریخته گری، اگزوز خودروها، فعالیت های کشاورزی و..
جیوه:
منابع اصلی تولید کننده ی این آلاینده عبارتند از: معادن، سوزاندن زغال سنگ، فرآوری قلیایی و فلزات، ضایعات پزشکی و…
آرسنیک:
منابع اصلی تولید کننده ی این آلاینده عبارتند از: معادن، نیروگاه های زغال سنگ، تاسیسات الوار، صنایع الکترونیک، فعالیت های ریخته گری، کشاورزی و…
مس:
منابع اصلی تولید کننده ی این آلاینده عبارتند از: معادن، فعالیت های ریخته گری و ساختمانی و …
روی:
منابع اصلی تولید کننده ی این آلاینده عبارتند از: معادن، فعالیت های ریخته گری و ساختمانی و …
نیکل:
منابع اصلی تولید کننده ی این آلاینده عبارتند از: معادن، فعالیت های ریخته گری و ساختمانی و …
هیدروکربن های آروماتیک:
منابع اصلی تولید کننده ی این آلاینده عبارتند از: سوزاندن زغال سنگ، انتشار گازهای گلخانه ای، دود سیگار، آتش سوزی، سوختن چوب و…
حشره کش ها:
منابع اصلی تولید کننده ی این آلاینده عبارتند از فعالیت های کشاورزی و باغبانی.
ادامه دارد…
