نقص های استوکیومتری

هرگاه نسبت استوکیومتری آنیون ها و کاتیون ها در بلورهای یونی در اثر یک نقص از بین برود به آن نقص، نقص استوکیومتری می گویند.

الف) نقص کاتیونی

ب) نقص آنیونی

نقص کاتیونی

این نقص در جامدهایی دیده می شود که در آنها کاتیون بتواند تغییر عدد اکسایش بدهد همانند

FeO,NiO,FeS,Cu2O

درجامدهایی که کاتیون توانایی تغییر عدد اکسایش ندارند این نقص دیده نمی شود همانند فلزهای قلیایی، قلیایی خاکی و فلزهای واسطه گروه دوم.

در این نقص، تعدادی از کاتیون ها از شبکه خارج شده و برخی از کاتیون های باقی مانده در شبکه برای جبران کمبود بار مثبت، عدد اکسایش بالاتر را به خود می گیرند.

در این نقص، تعدادی از کاتیون ها از شبکه بلوری خارج شده اند بدون آنکه از تعداد آنیون ها کاسته شود، به همین خاطر نسبت استوکیومتری آنیون و کاتیون به هم می خورد (نقص استوکیومتری).

* باید توجه داشت که نقص کاتیونی می تواند با افزایش کاتیون خارجی که عدد اکسایش بالاتری از کاتیون شبکه دارد نیز ایجاد شود در این حالت چون عدد اکسایش کاتیون خارجی بیشتر است، وارد شدن این کاتیون ها به شبکه با خارج شدن تعداد بیشتری از کاتیون های شبکه همراه خواهد بود.

همچنین اگر وارد شدن کاتیون های با بار کمتر به شبکه بلوری باعث شود تا برخی از کاتیون های شبکه برای جبران کمبود بار مثبت اکسید شوند نقص کاتیونی ایجاد می شود.