متیلن بلو و کاربرد های آن چیست؟
متيلن بلو از پرکاربردترين و رايج ترين رنگ هاي صنعتي محلول در آب مي باشد رایج ترین کاربرد متیلن بلو به عنوان شناساگر اکسایش و کاهشی در شیمی تجزیه است،و به دليل ارزان قيمت بودن، درخشندگي و شدت بالا همواره در صنايع نساجي،رنگرزي پارچه،کتان والياف مورداستفاده قرار ميگيرد.
خصوصیات:
فرمول مولکولی C16H18N3SCl
جرم مولی 319.85 g/mol
متيلن بلو يکرنگ سمي است که مواجه شدن با اين رنگ خطرات متعددي برسلامت انسان دارد ازجمله:
حالت تهوع،بيماري هاي چشمي،افزايش ضربان قلب و التهاب معده و ازبين بردن آلودگي ناشي از اين رنگ از درون پساب قبل از تخليه به آب هاي سطحي براي سلامت انسان وحفاظت محيط زيست امري ضروري است.
موارد مصرف
متیلن بلو قبلاً در درمان موارد متهموگلوبینمی (مانند مسمومیت با سیانید) استفاده می‌شد، اخیراً در درمان آلزایمر نیز مطرح شده‌است. همچنین فرم خوراکی آن در دندانپزشکی برای تشخیص مناطق دارای پلاک میکروبی دندان و نیز در تشخیص فیستول در جراحی استفاده می‌شود.
همچنین از متیلن بلو در اکواریوم استفاده می کنند:
یکی از روش های جلوگیری از آلوده شدن تخم ماهی ها توسط باکتری و قارچ های مضر موجود در آب افزودن متیلن بلو به آب است.
به همین منظور در آکواریوم ها برای درمان و جلوگیری از عفونت های قارچی از متیلن بلو استفاده می شود.
حضور این ماده در آب باعث ضدعفونی شدن آکواریوم و کاهش شیوع عفونت های باکتریایی و قارچی ماهی ها در آب شیرین می شود.
سمیت اندک متیلن بلو در برابر انواع ماهی ها باعث شده تا این ماده همچنان کاربرد داشته باشد. از طرفی، حضور متیلن بلو در آکواریوم ها رنگ آبی به آن می بخشد که میزان شدت نور را کاهش داده و اکسیژن رسانی را بهبود می بخشد.
مکانیسم اثر
متیلن بلو احیاءشده متهموگلوبین را مجدداً احیاء می‌کند وخود به متیلن بلو تبدیل شده و سپس از طریق ادرار دفع می‌گردد.
عوارض جانبی
تهوع، اسهال، سردرد، سرگیجه، نغییر رنگ ادرار، همولیز، هایپرتانسیون.
کاربرد در صنعت
متیلن بلو یک ماده رنگزای فونکسیونل که به عنوان یک رد-اُکس-ایندیکاتورعمل کرده و درحالت‌های اکسید یا احیاء شده دارای رنگهای مختلف (آبی /بی‌رنگ) می‌باشد.
یکی از آزمایش‌های تعیین کیفیت شیر که با آن تعداد باکتری‌های موجود در شیر خام تخمین زده می‌شود، آزمایش احیای متیلن بلو است.
از متیلن بلو در محیط کشت ائوزین در کشت میکروب‌ها به کار می‌رود. متیلن بلو برای رنگ آمیزی بافت‌ها نیز استفاده می‌شود.
عموماًروش هايي که براي تصفيه پساب هاي رنگي استفاده ميشوند شامل فرآيند اکسيداسيون پيشرفته،روش هاي بيولوژيكي،الكتروليز،فيلتراسيون،جذب سطحي و استفاده ازفوتوکاتاليست ها مي باشدکه دراين بين فرآيند جذب سطحي به عنوان مناسب ترین روش در حذف رنگهاي سنتزي و بهبود کيفيت فاضلاب صنايع به منظوراستفاده ي مجدد به لحاظ هزينه ي کم، طراحي آسان،سهولت درامربهره برداري وعدم حساسيت نسبت به مواد سمي شناخته شده است.
متیلن آبی ، مهار کننده نیتریک اکسید سنتاز و گوانیلات سیکلاز کاربردهای زیادی در پزشکی دارد. به نظر می رسد که فشار خون در حالت های مختلف بالینی را بهبود می بخشد.همچنین باعث افزایش هیپوکسی و گردش خون پویا در سیروز کبد و سندرم شدید کبدی ریوی می شود.
- متیلن آبی بعد از جراحی قلب ، میزان مرگ و میر و عوارض را در بیماران وازوپلژیک کاهش می دهد.
