این دگرگونی، در اثر تغییر شکل برشی و حرکت دسته جمعی اتم ها در شبکه کریستالی صورت گرفته و تقارن نسبی بین دو فاز پایدار در دمای بالا (آستنیت) و پایدار در دمای پایین (مارتنزیت) باعث می شود که دگرگونی، کاملاً منظم باشد. در این دگرگونی، جابجایی تک تک اتم ها بین نقاط شبکه ای از یک شبکه (در ساختار کریستالی فاز مادر یا آستیت) به شبکه دیگر (در ساختار کریستالی فاز جدید یا مارتنزیت) صورت می گیرد. حرکت و جابجایی اتم ها در نهایت منجر به دگرگونی در مقیاس ماکروسکوپی می شود و ساختار کریسالی تبدیل به مارتنزیت می گردد. به بیان ساده تر، دگرگونی شبکه از آستنیت به مارتنزیت به طور تدریجی اتفاق می افتد.اتم ها لایه به لایه مسافت کمی را طی می کنند تا این که تمامی لایه های اتمی تغییر شکل دهند. در این هنگام ساختار مارتنزیتی جدید تشکیل می شود. نکته قابل توجه این است که، اگر مکانیزم تغییر شکل به جای دوقلویی، لغزش باشد، پیوند بین اتم ها شکسته می شود و این نوع تغییر شکل یک فرآیند دائمی و غیر برگشت پذیر محسوب می شود؛ در صورتی که دوقلویی یک فرایند کاملاً برگشت پذیر می باشد. مرزهای دوقلویی مارتنزیتی انرژی بسیار کمی دارند و بسیار متحرک هستند، بنابراین چنانچه تنشی به این ساختار اعمال شود مرزهای دوقلویی به راحتی حرکت کرده و ماده به شکلی مطابق با تنش اعمالی تغییر می یابد.