تست یدوفرم چیست؟
تست یدوفرم یکی از تست های معروف در شیمی آلی است که می توان با استفاده از این آزمایش، متیل الکل و یا متیل کتون ها را شناسایی کرد. البته باید توجه داشته باشید که استالدهید نیز به این تست جواب مثبت داده و اگر شک دارید که ماده مورد نظر شما استالدهید است یا خیر؛ ابتدا باید نسبت به این موضوع اطمینان حاصل کنید.
همانطور که می دانید؛ استالدهید یک آلدهید بوده و نه کتون است و نه الکل، اما به این تست جواب مثبت می دهد. بنابراین پس از جواب مثبت گرفتن از این تست می توانید با روش های دیگری از درستی نتیجه خود مطمئن شوید. این تست بسیار ساده بوده و با وسایل ابتدایی در آزمایشگاه قابل انجام است.
نکته بسیار مهم دیگر این که اگر بین دو گروه کربونیل یا کربونیل با هیدروکسیل یا بین دو گروه هیدروکسیل یک واحد CH2 وجود داشته باشد نیز به این آزمون جواب مثبت می دهد. این آزمون به دو روش قابل انجام است. در ادامه به تشریح یکی از آن ها می پردازیم.
آزمون یدوفروم چگونه انجام می شود؟
در این روش، از واکنش مستقیم بین ید و ماده مورد نظر در محیط حاوی سدیم هیدروکسید برای شناسایی استفاده می شود. کلیت روش چنین است که ماده مورد نظر را با ید درون ظرف حاوی محلول سود میریزند؛ در صورت مشاهده رسوب زرد رنگ، تست جواب مثبت داده و در غیر این صورت، تست جواب منفی داده است.
همچنین می توان این تست را با NaOI نیز به جای ترکیب ید و سود انجام داد. در این حالت نیز، مشابه روش قبل در صورت مشاهده رسوب زرد رنگ تست جواب مثبت و در غیر این صورت تست جواب منفی داده است. مکانیسم انجام این تست را در شکل زیر مشاهده می کنید.
رسوب زرد رنگ حاصل از این آزمایش، تری یدو متان است.
چگونه تست یدو فرم را انجام دهیم؟
- یک لوله آزمایش شیشه ای را به خوبی بشویید و سپس با اتانول، متانول یا استون تمیز کرده و خشک کنید.
- مقدار 3 میلی لیتر آب مقطر و 10 قطره از محلول “پتاسیم یدید در پتاسیم” را درون لوله ریخته و سپس سه قطره از نمونه مورد آزمایش تان را به آن اضافه کنید.
- در این مرحله باید یک محلول بنفش قهوه ای رنگ داشته باشد. محلولی از سود 10 درصد تهیه کرده و قطره قطره به محلول درون لوله اضافه کنید.
- آن قدر سود اضافه کنید تا رنگ محلول درون لوله به زرد تبدیل شود.
- در صورتی که پس از زرد شدن محلول، رسوب زرد رنگ نیز مشاهده کردید جواب تست مثبت و در صورتی که هیچ جامد زرد رنگی مشاهده نکردید تست منفی خواهد بود (برای درک بهتر به تصویر زیر توجه کنید.).
در این تصویر، لوله سمت راست جواب مثبت و لوله سمت چپ جواب منفی داده است.
