pH متر چیست؟
pH متر یک دستگاه الکتریکی است که با استفاده از اختلاف پتانسیل الکتریکی بین الکترود های موجود در محلول، اسیدی یا قلیایی بودن محلول را اندازه گیری می کند. pH متر از سه بخش مختلف تشکیل شده که شامل: الکترود داخلی، الکترود مرجع و یک امپدانس سنج می باشد.
دستگاه pH متر میزی
الکترود یک سنسور الکتروشیمیایی می باشد که از یک الکترود شناساگر و یک الکترود مرجع تشکیل شده است. الکترود ها با استفاده از اندازه گیری مقدار یون هیدروژن موجود در محلول، درجه اسیدی یا قلیایی بودن یک محلول را تعیین می کنند.
انواع pH متر
- کاغذ pH (کاغذ تورنوسول درون محلول قرار داده می شود و با استفاده از تغییر رنگ کاغذ، pH محلول مشخص می شود.)
- pH متر آزمایشگاهی (دستگاهی دیجیتالی است که در همه آزمایشگاه ها وجود دارد؛ در ادامه مطلب به بررسی کامل آن پرداخته می شود.)
- pH متر خروجی دار ( از این نوع pH متر در صنعت و در خط تولید مواد شیمیایی استفاده می شود.)
- pH متر قلمی (این دستگاه به دلیل داشتن ظاهر قلمی شکل و قرار داشتن نوک سنسور در انتهای دستگاه است به این نام معروف شده است. این دستگاه برای مصارف خانگی و کاربردهای ساده تری مثل سنجش pH استخر ها و امثال آن مناسب است.)
- pH متر پرتابل (در این دستگاه، سنسور اندازه گیری درون محلول و الکترود دیگر به دستگاه متصل می گردد.)
چگونه pH متر را کالیبره کنیم؟
برای کار با دستگاه pH متر باید ابتدا آن را کالیبره کرد تا دقت اندازه گیری را افزایش دهیم. برای کالیبره کردن pH متر باید مراحل زیر را طی کنیم.
- ابتدا دستگاه را به یک پریز ارت وصل کنید و با استفاده از دکمه on دستگاه را روشن کنید.
- سپس الکترود دستگاه را از محلول پتاسیم کلراید خارج کنید و به آرامی با استفاده از آب مقطر شستشو دهید.
- بعد از شستشو دادن الکترود دکمه Call دستگاه را بزنید و الکترود دستگاه را درون بافر 7 قرار داده و اندکی صبر کنید. بعد از چند ثانیه دستگاه علامت cfm را نمایش می دهد. سپس دکمه cfm را بزنید.
- بعد از تایید دستگاه، مشابه مرحله قبلی الکترود را شسته و همین کار را برای بافر 4 نیز تکرار کنید.
- بعد از گذشت زمانی کوتاه مجدد cfm را زده و دستگاه کالیبره شده می باشد.
روش استفاده از pH متر چگونه است؟
کار با pH متر بسیار آسان است؛ برای اندازه گیری pH یک محلول باید مراحل زیر را طی کنید:
- ابتدا الکترود دستگاه را با استفاده از آب مقطر به آرامی شستشو دهید.
- سپس الکترود را درون محلول مورد نظر قرار داده و اندکی صبر کنید.
- بعد از ثابت شدن عدد دستگاه، عدد pH را یادداشت کنید. (نکته: تا زمانی که روی دستگاه عبارت drift را مشاهده می کنید؛ نباید عدد نشان داده شده را به عنوان pH محلول یادداشت کنید. در این هنگام، دستگاه همچنان کار می کند و ممکن است عدد نشان داده شده عوض شود. بنابراین آن قدر صبر کنید تا عبارت drift از صفحه نمایشگر حذف شود.
- بعد از اتمام کار عدد روی دستگاه را یادداشت کرده و الکترود را مجدد شسته و درون محلول پتاسیم کلرید قرار دهید.
pH متر قلمی
نکاتی درباره کار با pH سنج
- محلول های بافر، محلول هایی هستند که دارای مقادیر ثابتی بوده و در برابر تغییرات جزئی pH مقاومت نشان می دهند.
- کار با دستگاه pH متر را همواره در دمای محیط انجام دهید. همه الکترود ها یک محدوده دمایی مشخص دارند که فقط در آن دما کار کرده و در دما های بالاتر و یا پایین تر از آن یا دچار خطا شده و یا به تدریج آسیب می بینند. بنابراین پیش از کار با یک الکترود، محدوده دمایی آن را از دفترچه راهنمای دستگاه مشاهده کنید.
- الکترود pH متر حساس ترین جای دستگاه است. برای نگهداری از آن باید آن را در محلول پتاسیم کلرید 3 مولار نگهداری کنید. در این محلول، امکان جلبک زدن، رشد قارچ و سایر عوامل تخریب کننده دستگاه کاهش یافته و آن را در بهترین حالت ممکن خودش نگهداری می کند.
شیمی دان های عزیز، شما می توانید برای خرید پتاسیم کلرید، محلول های مختلف هدایت و بافر و سایر مواد شیمیایی با مناسب ترین قیمت ها، وارد فروشگاه شیمی دون شده و سفارش خود را ثبت کنید. همچنین تیم پشتیبانی شیمی دون به صورت 24 ساعته آماده ارائه مشاوره و کمک به شما می باشد.
