ساخت محلول از بافر های مختلف یکی از مهم ترین و پرکاربرد ترین تکنیک هایی است که هر شیمی دانی باید آن را بلد باشد. یک بافر، محلولی از یک اسید یا باز ضعیف به همراه اسید یا باز مزدوج اش است که می تواند pH محیطش را تا حدودی ثابت نگه دارد. به این محدوده محدوده مقاومت بافر گفته می شود. در این مقاله قصد داریم تا روش تهیه همه بافر های متداول را آموزش دهیم.
نکته مهم اینجاست که شما باید برای تهیه این بافر ها از مواد خالص (گرید آزمایشگاهی ترجیحا Extra Pure) استفاده کرده و پس از تهیه هر یک از آن ها، توسط کاغذ pH یا pH متری که کالیبره شده باشد، pH محلول نهایی را اندازه گیری کنید تا از درستی pH بافری ک تهیه کرده اید مطمئن شوید. توجه داشته باشید که استفاده از کاغذ تورنوسل فایده ای نداشته و شما اگر قصد استفاده از کاغذ pH را دارید باید از کاغذی استفاده کنید که بتواند تمامی pH ها را نشان دهد.
به عنوان مثال، کاغذ زیر یک کاغذ مناسب برای این کار است. این کاغذ هر pH را با رنگی خاص نشان داده و می تواند برای کار ساخت بافر های مختلف مورد استفاده قرار گیرد. همه این محلول ها برای حجم 100 میلی لیتر محاسبه شده و اگر قصد دارید که مقدار های بیشتری تهیه کنید باید مقادیر را در عدد مورد نظر ضرب کنید.
روش ساخت بافر های اسیدی (مبتنی بر استات)
روش ساخت بافر 2.8
مقدار 0.4 گرم سدیم استات خشک (بدون آب) را در 84 میلی لیتر آب مقطر حل کنید. سپس قطره قطره استیک اسید گلاسیال (استیک اسید فوق خالص) را به محلول حاضر اضافه کنید تا زمانی که pH به 2.8 برسد. پس از آن، باقی بالن ژوژه را تا حجم 100 میلی لیتر با آب مقطر به حجم برسانید. برای این کار به حدود 15.5 میلی لیتر استیک اسید گلاسیال نیاز دارید.
روش ساخت بافر 3.4
مقدار 5 میلی لیتر سدیم استات خشک با غلظت 0.1 مولار را در 95 میلی لیتر استیک اسید گلاسیال با غلظت 0.1 مولار حل کنید.
روش ساخت بافر 3.5
مقدار 25 گرم آمونیوم استات را در 25 میلی لیتر آب مقطر حل کنید. به محلول ساخته شده مقدار 38 میل لیتر هیدروکلریک اسید 7 مولار بریزید و خوب هم بزنید. pH محلول حاضر را با استفاده از هیدروکلریک اسید 2 مولار (در طرف اسیدی) و آمونیاک 6 مولار (در سمت بازی) تنظیم کرده و در نهایت حجم محلول را با آب مقطر به 100 میل لیتر برسانید.
روش ساخت بافر 3.7
مقدار 1 گرم سدیم استات خشک را در 30 میل لیتر آب مقطر حل کنید. pH این محلول را با استفاده از استیک اسید گلاسیال روی 3.7 تنظیم کرده و در نهایت حجم محلول را به 100 میلی لیتر برسانید.
روش ساخت بافر 4
مقدار 2.86 میل لیتر اسیتک اسید گلاسیال را در 1 میلی لیتر محلول سدیم هیدروکسید 50 درصد وزنی حجمی ریخته و با استفاده از pH متر، pH محلول را به 4 برسانید. سپس حجم محلول را به 100 میل لیتر برسانید.
روش ساخت بافر 4.4
مقدار 13.6 گرم استیک اسید و 7.7 گرم آمونیوم استات ریخته و سپس 25 میلی لیتر استیک اسید گلاسیال به آن بیفزایید و با استفاده از pH متر مقدار pH محلول را روی 4.4 تنظیم کرده و سپس حجم محلول نهایی را به 100 میل لیتر برسانید.
روش ساخت بافر 4.6
مقدار 5.4 گرم سدیم استات خشک را در 50 میل لیتر آب مقطر حل کنید. سپس مقدار 2.4 میلی لیتر استیک اسید گلاسیال به آن بیفزایید؛ pH محلول را روی 4.6 تنظیم کرده و در نهایت حجم محلول را به 100 میل لیتر برسانید.
روش ساخت بافر 4.7
مقدار 0.84 گرم سدیم استات خشک را در 0.3 میل لیتر استیک اسید گلاسیال بریزید و پس از تنظیم pH حجم آن را به 100 میلی لیتر برسانید.
روش ساخت بافر 5
مقدار 1.36 گرم استیک اسید خشک را در 0.6 میل لیتر استیک اسید گلاسیال بریزید. آن را در 50 میل لیتر آب مقطر حل کرده و پس از تنظیم pH حجم محلول را به 100 میلی لیتر برسانید.
روش ساخت بافر 5.5
مقدار 27.2 گرم سدیم استات خشک را در 50 میلی لیتر آب مقطر حل کنید. دمای محلول را به 35 درجه سانتی گراد برسانید تا انحلال به خوبی انجام شود؛ سپس 5 میلی لیتر اسیتک اسید گلاسیال به آن بیفزایید و پس از تنظیم pH حجم محلول را به 100 میلی لیتر برسانید.
روش ساخت بافر 6
مقدار 10 گرم آمونیوم استات را در 30 میلی لیتر آب مقطر حل کنید. به محلول حاضر مقدار 4 میلی لیتر استیک اسید گلاسیال اضافه کنید و سپس pH این محلول را با استفاده از آمونیاک 10 مولار و استیک اسید 5 مولار روی 6 تنظیم کرده و بعد از تنظیم pH، حجم نهایی را به 100 میلی لیتر برسانید.
