مروری بر روش های شناسایی الکل ها
در مقاله گذشته به بررسی 4 روش برای شناسایی الکل ها پرداختیم. تست سدیم فلزی، تست استیل کلرید، تست آمونیوم هگزا نیترو سریوم (IV) و طیف سنجی IR. برای مطالعه این مقاله اینجا را کلیک کنید.
با استفاده از این تست ها می توان به وجود یک الکل پی برد اما نمی توان نوع الکل را مشخص کرد. برای مثال، با این تست می توان متوجه وجود الکل شد اما این که الکل متانول یا ایزوپروپانول باشد با این تست ها قابل تشخصی نیست. برای بررسی روش های شناسایی الکل ها ابتدا باید با انواع الکل ها آشنا شویم.
الکل نوع اول: در این نوع الکل، کربن حامل گروه هیدروکسیل (OH) فقط به یک کربن دیگر متصل است. مثلا اتانول چنین الکلی است.
الکل نوع دوم: در این نوع الکل، کربن حامل گروه هیدروکسیل به دو کربن دیگر متصل است. به عنوان مثال ایزو پروپانول از این نوع است.
الکل نوع سوم: در این نوع الکل، کربن حامل گروه هیدروکسیل به سه کربن دیگر متصل است. به عنوان مثال، ایزو بوتانول از این نوع است.
الکل نوع صفر را نیز می توان با همین روش تعریف کرد بنابراین می توان گفت، الکل نوع صفر الکلی است که کربن حامل گروه هیدروکسیل به هیچ کربن دیگری متصل نیست. متانول بهترین و احتمالا تنها مثال در این مورد باشد.
میان این الکل ها تفاوت های خاصی در انجام واکنش با یک ماده خاص وجود دارد. به عنوان مثال، الکل نوع اول و دوم قابلیت انجام واکنش با یک اکسنده را دارند ولی الکل های نوع سوم قابل به اکسایش نیستند بنابراین با این روش می توان الکل نوع اول و دوم را از الکل نوع سوم تشخصی داد. با روش های مشابه نیز می توان سایر الکل ها را از یکدیگر شناسایی کرد. پس به سراغ روش ها برویم.
1_ تست جونز
در این روش از پتاسیم دی کرومات به عنوان یک عامل اکسنده استفاده می شود. این ماده در مواجه با الکل نوع اول و دوم تولید کتون، آلدهید و یا کربوکسیلیک اسید می کند و رنگ نارنجی محلول اولیه را به سبز تا آبی تغییر می دهد.
پس در صورتی که پتاسیم دی کرومات با الکل نوع اول یا دوم مواجه شود به این تست جواب می دهد و به تدریج رنگ محلول را عوض می کند اما در صورتی که الکل مورد تست نوع سوم باشد به این تست جواب نمی دهد و رنگ محلول به همان نارنجی اولیه اش باقی می ماند.
2_ تست لوکاس
الکل های نوع دوم و سوم می توانند در مجاورت ZnCl2 و هیدروکلریک اسید به آلکیل هالید مربوطه اش تبدیل شود. بنابراین می توان با دنبال کردن PH محلول به وجود الکل نوع دوم یا سوم پی برد. در صورت وجود الکل از نوع دوم یا سوم HCl موجود در محیط واکنش به تدریج مصرف شده و PH محلول به تدریج بالا می آید و پس از مدتی ثابت می ماند. واکنشی که رخ می دهد به صورت زیر است.
