پیش از پرداختن به دستورالعمل انجام تست تولنز، ابتدا بیایید ببینیم تست تالنز چیست؟ چه اصولی دارد؟ و در نهایت چه کاربردی خواهد داشت؟ در این مقاله به بررسی و تشریح کامل این تست پرداخته و دستورالعمل انجام آن را به صورت مرحله به مرحله بررسی کرده ایم.
تست تولنز (تست تالنز) چیست؟
اول این که تالنز درست است یا تولنز؟ باید گفت تالنز صحیح تر است اما در کتب فارسی به تولنز معروف تر است. بنابراین ما نیز تا انتهای مقاله با عنوان تولنز از آن یاد می کنیم. این تست به طور واضح، به ما کمک می کند تا بدون نیاز به دستگاه های طیف سنجی، بتوانیم یک آلدهید را از یک کتون تشخیص دهیم.
فرض کنید که من یک بطری از استالدهید و یک بطری از استون داشته ام؛ هر دوی آن ها درون قفسه و در کنار هم بوده اند. متاسفانه شکل ظرف آن ها نیز یکسان و مقدار ماده درون هر دوی آن ها یک اندازه است. میخواهم بدانم که کدام بطری استالدهید و کدامیک استون است. بهترین کار، استفاده از تست تالنز است.
تئوری تست تولنز چیست؟
در این تست ساده، از یک نمک نقره دار استفاده می شود. این نمک در حضور یک آلدهید به نقره فلزی کاهش یافته و بر روی ظرف آزمایش، یک سطح آینه ای از جنس نقره فلزی ایجاد می کند. در این فرآیند نمک نقره به نقره فلزی احیا و آلدهید به کربوکسیلیک اسید اکسید می شود. اما یک کتون در این آزمایش وارد نشده و عملا اتفاقی نمی افتد.
برای درک بهتر این رخداد، به مکانیسم زیر توجه کنید:
مواد و تجهیزات لازم برای انجام تست
آمونیاک غلیظ – محلول 0.1 مولار نقره نیترات – سدیم هیدروکسید – لوله آزمایشی و درپوش آن – بالن ژوژه 100 میلی لیتری
روش انجام تست تولنز
برای انجام این تست، مراحل زیر را قدم به قدم انجام دهید:
- برای تهیه محلول نقره نیترات 0.1 مولار، مقدار 1.7 گرم پودر نقره نیترات را درون یک بالن ژوژه 100 میلی لیتری بریزید. سپس با آب مقطر بالن را تا نیمه پر کرده و با هم زدن مداوم پودر را حل کنید. سپس با استفاده از آب مقطر بالن را تا خط نشان پر کنید.
- محلول رقیقی از سدیم هیدروکسید تهیه کرده و آن را قطره قطره به مقدار کمی محلول نقره نیترات اضافه کنید. در این مرحله اکسید نقره ایجاد شده و محلول قهوه ای رنگ می شود.
- به محلول مرحله قبلی قطره قطره آمونیاک اضافه کرده و خوب هم بزنید تا رسوب قهوه ای از بین رفته و محلول بی رنگ شود (در این مرحله، نقره نیترات آمونیاکی ایجاد شده است).
- مقدار 0.05 گرم از نمونه جامد مجهول تان را درون لوله آزمایش بریزید و سپس 5 میلی لیتر اتانول به آن اضافه کرده و پودر را با هم زدن مداوم در اتانول حل کنید. اگر ماده مجهول شما مایع است؛ نیازی به محلول سازی با اتانول ندارید.
- از محلول مرحله 3 به مقدار 2 میلی لیتر و یا بیشتر برداشته و به درون لوله آزمایشی بریزید.
- لوله آزمایشی را درون حمام آب گرم فرو کرده و چند دقیقه هم بزنید.
در صورتی که بر جداره داخلی لوله آزمایش شما حالت آینه گونه ایجاد شد؛ مجهول شما یک آلدهید و در غیر این صورت، مجهول شما یک کتون بوده است. حالت آینه ای باید چیزی شبیه به شکل زیر باشد.
نکته های مهم این تست
- در صورتی که ماده مجهول شما جامد است و می خواهید آن را در حلال حل کنید؛ ابتدا تست را روی خود حلال انجام دهید تا مطمئن شوید که اگر جواب تست مثبت بوده، ناشی از کتون های حل شده در حلال نباشد.
- مواد مورد نیاز برای انجام این تست را تازه به تازه تهیه کنید و از نگهداری آن ها برای تست زدن در روز های بعدی خودداری کنید.
- برای تمیز کردن لوله از آینه ایجاد شده، درون آن آب بریزید و سپس چندین قطره نیتریک اسید و سولفوریک اسید بریزید و خوب هم بزنید تا نقره در آب و اسید حل شود. سپس لوله را با آب بشویید.
- نقره نیترات آمونیاکی یا همان واکنشگر تولنز (Tollens Reagent) با فرمول مولکولی
شناخته شده و یک کمپلکس به حساب می آید که می توان آن را طی مراحل 1 تا 3 دستور العمل بالا تهیه کرد.
شما می توانید برای خرید کلیه مواد شیمیایی تست تولنز و یا هر ماده شیمیایی دیگری که لازم دارید از طریق فروشگاه مواد شیمیایی شیمی دون اقدام کنید. ما اینجاییم تا شما شیمی دانان گرامی بتوانید به آسانی به هر آنچه که لازم دارید دست پیدا کنید.
